Znaczna większość z dostępnych obecnie na rynku lamp LED oznaczona jest klasy IP. I choć jest to informacja bardzo istotna dla każdego kupującego, to jednak zwykle nie przywiązują oni do niej większej uwagi - to błąd, który może kosztować. Dlaczego? Czym jest stopień ochrony IP? Jakie są oznaczenia i jak wybrać produkt o odpowiednich parametrach?

Klasy szczelności IP - czym są i co oznaczają?

Klasa szczelności jest oznaczeniem określającym poziom ochrony urządzenia elektrycznego zapewniany mu przez obudowę. Ochrona ta rozumiana jest jako:

• ochrona osób przed dostępem do części znajdujących się pod napięciem oraz do części ruchomych wewnątrz obudowy, czyli przed dostępem do części niebezpiecznych,
• ochrona urządzenia przed wnikaniem obcych ciał stałych,
• oraz (jeśli podano taką informację w specyfikacji) ochrona przed dostępem wody i innych cieczy.

Oznaczenie klasy szczelności składa się z liter "IP" (International Protection Rating) oraz ciągu następujących po nich dwóch do czterech znaków.

Jak czytać kod IP?

Kod IP składa się z dwóch cyfr oraz (opcjonalnie) dwóch liter. Odszyfrowanie ich znaczenia nie jest szczególnie skomplikowane, a może pomóc nam określić przeznaczenie danego modelu, na przykład lampy przemysłowej. Oto więc klucz do zrozumienia znaczenia stopni ochrony IP.

Pierwsza cyfra charakterystyczna

Charakteryzuje ona poziom ochrony przed dostępem do części niebezpiecznych dla ciał obcych oraz poziom ochrony przed dostępem do części niebezpiecznych. Pierwsza cyfra charakterystyczna przyjmuje wartości od 0 do 6, a cyfry te oznaczają:

• 0 - brak ochrony;
• 1 - podstawowa, czyli słaba ochrona przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 50 mm i więcej. Podstawowa jest również ochrona przed dostępem dłoni;
• 2 - zapewniona ochrona przed dostępem dłoni do niebezpiecznych części a także przed wnikaniem do wewnątrz ciał obcych o średnicy nie mniejszej niż 12,5 mm;
• 3 - zapewniona ochrona przed dostępem dłoni i narzędzi do niebezpiecznych części a także przed wnikaniem ciał obcych stałych o średnicy nie mniejszej niż 2,5 mm;
• 4 - ochrona przed dostępem drutu i wnikaniem ciał obcych o średnicy od 1 mm;
• 5 - ochrona przed dostępem drutu do wewnątrz i przed wnikaniem pyłu;
• 6 - całkowita ochrona przed w/w.

Druga cyfra charakterystyczna

Tak jak pierwsza cyfra określa stopień ochrony przed obcymi ciałami stałymi, tak druga cyfra charakterystyczna opisuje stopień ochrony przed wnikaniem wody. Stopnie ochrony przedstawiają się następująco:

• 0 - brak ochrony;
• 1 - urządzenie zabezpieczone przed padającymi kroplami wody;
• 2 - zapewniona ochrona przed padającymi kroplami wody gdy obudowa zostanie przechylona o dowolny kąt do 15 stopni (płaszczyzna dowolna);
• 3 - ochrona przed padającymi kropli wody przy odchyleniu obudowy pod dowolnym kątem do 60 stopni;
• 4 - ochrona przed bryzgami wody z dowolnego kierunku;
• 5 - zapewnia ochronę przed strugą wody padającym z dowolnego kierunku;
• 6 - ochrona przed silną strugą wody;
• 7 - zapewnia ochronę przed krótkotrwałym zanurzeniem;
• 8 - ochrona przed skutkami ciągłego zanurzenia w wodzie.

Litery dodatkowe

Obecność liter dodatkowych jest opcjonalna - pierwsza z nich to litera dodatkowa, druga to litera uzupełniająca.

Litera dodatkowa

Określa ona stopień ochrony użytkownika przed kontaktem z częściami urządzenia będącymi pod napięciem. Stopnie ochrony opisane są następująco:

• A - określana jako ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych wierzchem dłoni - próbnikiem jest kula o średnicy 50 mm, powinna ona zachować odpowiedni odstęp od części pod napięciem,
• B - ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych palcem - rolę próbnika spełnia palec probierczy o śr. 12 mm i dł. 80 mm,
• C - ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych narzędziem o długości 10 cm i średnicy 2,5 mm;
• D - ochrona przed dostępem drutem o długości 1 m i średnicy 1 mm.

Litera uzupełniająca

Stopnie ochrony opisane literą uzupełniającą:

• H - urządzenie pod wysokim napięciem,
• M - badania pod kątem szkodliwego wpływu wody gdy ruchome części (np. wirnik) są w ruchu,
• S - badania pod kątem działania wody gdy części ruchome urządzenia pozostają w bezruchu;
• W - można stosować w określonych warunkach pogodowych zapewniając dodatkowe zabiegi ochronne lub pielęgnacyjne.

Jak kupić odpowiednią lampę?

Zwłaszcza w przypadku, gdy szukamy lamp na zewnątrz, na przykład lamp solarnych, należy starannie wybrać model mający odpowiedni stopień ochrony IP. Jest to istotne ze względu na trudniejsze warunki, którym urządzenia te muszą sprostać - wilgoć, deszcz czy wiatr niosący pył i kurz.

Oznaczenia te wskazują nam, w jakich warunkach możemy użytkować wybraną lampę i czy nadaje się ona do stosowania na zewnątrz czy też wyłącznie do wnętrz. I tak w przypadku, gdy planujemy kupić lampę do wnętrz, wystarczy, że posiada ona klasę ochrony IP20. Natomiast w przypadku lamp do użytku zewnętrznego warto wybrać już model o wyższym stopniu ochrony, na przykład IP44 lub IP67.

Zawsze więc, zanim wybierzesz lampę solarną, przemysłową czy jakąkolwiek inną zapoznaj się dokładnie z jej oznaczeniem podanym przez producenta na opakowaniu.