Niemal każdy budynek musi być podłączony do wody i systemu odprowadzania ścieków. Nie zawsze jednak możliwe jest podłączenie do istniejącej już sieci wodociągowej czy kanalizacji. Między innymi w takich sytuacja przydają się pompy do wody. Na rynku jest obecnie dostępne całe mnóstwo różnych pomp, co jest zarówno plusem, jak i minusem - szeroki wybór daje spore pole manewru, ale z drugiej strony ilość opcji może całkowicie przytłoczyć. Poniżej znajdziesz podstawowe informacje o pompach wodnych oraz podpowiedzi, czym kierować się przy wyborze tej właściwej.

Pompa do wody brudnej i czystej - czym się różnią?

Kwestia ta jest dość oczywista, ale mimo to warto ją poruszyć. Oba rodzaje mogą służyć do np. pompowania wody ze studni - różnica tkwi tutaj w stanie przepompowywanej cieczy.

Pompy do wody czystej przeznaczone są do pracy z wodą pozbawioną zanieczyszczeń, która ma trafić do domowej instalacji wodnej. Mogą też być używane do wód lekko zabrudzonych (bez udziału cząstek stałych >5 mm), np. do podlewania roślin zgromadzoną w zbiorniku deszczówką. Mogą to być pompy głębinowe, zanurzeniowe lub powierzchniowe.

Pompy do brudnej wody radzą sobie z cząstkami stałymi o wielkości od 5 do 50 mm (dokładna wartość jest podawana przez producenta danej pompy). Są wyposażone w specjalne wirniki i noże zapobiegające zatkaniu kanału przepływowego i rozdrabniające cząstki stałe zanieczyszczające pompowaną wodę. Pompa do wody brudnej znajduje zatem zastosowanie np. przy usuwaniu lub doprowadzaniu zanieczyszczonych wód gruntowych do większego zbiornika czy odprowadzaniu ścieków. Na ogół są to pompy zanurzeniowe.

Rodzaje pomp wodnych

Pompy wodne można podzielić przynajmniej na kilka typów. Zazwyczaj ich klasyfikacja bierze pod uwagę położenie względem lustra wody. Najczęściej spotykany podział wyróżnia cztery typy pomp:

Pompa powierzchniowa

Znane też jako pompy ogrodowe, gdyż to właśnie w ogrodach są najczęściej wykorzystywane. Pompy wodne tego rodzaju pracują przy znikomym kontakcie z lustrem wody - są samozasysające i odpowietrzają się same, przez co nie wymagają pełnego zanurzenia. Przy zastosowaniu odpowiednio długiego węża ssącego nie muszą nawet wchodzić w zewnętrzny kontakt z pompowaną wodą. Zwykle mają niewielkie rozmiary i mogą być zasilane ze standardowych gniazdek elektrycznych 230 V. Wydajność tego rodzaju pomp może osiągać ok. 50-60 litrów na minutę (3000-3600 l/h).

Stosuje się je często do pobierania wody z rzek, stawów, oczek wodnych lub innych zbiorników wodnych, zarówno naturalnych, jak i sztucznych. W przypadku studni mogą pracować, gdy lustro wody znajduje się na głębokości maksymalnie 7-8 m poniżej poziomu gruntu.

Pompa zanurzeniowa

Jak wskazuje ich nazwa, pompy zanurzeniowe (zatapialne) są przeznaczone do pracy przy pełnym zanurzeniu poniżej poziomu lustra wody. Wykorzystuje się je zarówno do przepompowywania, jak i wypompowywania wody. Dzięki hermetycznej konstrukcji pompa wodna tego typu jest całkowicie zabezpieczona przed przenikaniem wody do napędzanego elektrycznie silnika. Większość zanurzeniowych pomp wodnych jest wyposażona w pływakowy wyłącznik zapobiegający pracy na sucho oraz wyłącznik termiczny, chroniący przed przegrzaniem urządzenia. Wydajność pompy zanurzeniowej jest wyraźnie wyższa - spokojnie może sięgać 200-300 litrów na minutę (12 000-18 000 l/h).

Sprawdzają się bardzo dobrze w sytuacjach, które wymagają szybkiego usunięcia dużych ilości zalegającej niezbyt głęboko wody (podobnie jak pompa ogrodowa, zanurzeniowa może pracować na maksymalnie 7-8 m głębokości) - np. pozwalają ekspresowo opróżnić baseny czy oczka wodne, nadają się też świetnie do usuwania skutków ulewnych deszczy z piwnic i garaży. Mocniejsze urządzenia mogą zaopatrywać budynek w wodę ze studni - do stałej pracy wymagać jednak będą stabilizacji ciśnienia w postaci hydroforu. Zależnie od modelu, mogą być wykorzystywane do pompowania wody czystej oraz odprowadzania wody brudnej.

Pompa głębinowa

To pompa wodna przeznaczona do pracy na większych głębokościach - dzięki zaawansowanej technicznie konstrukcji może pompować wodę przy poziomie lustra znajdującym się poniżej 8 metrów (niektóre modele mogą pracować nawet do 30 m pod poziomem gruntu) i podnosić wodę nawet na kilkadziesiąt metrów. Wykonuje się je z materiałów odpornych na korozję - zwykle stali nierdzewnej lub kwasowej. Taką pompę instaluje się na stałe - wprowadza się do rury płaszczowej i opuszcza na dno odwiertu na stalowej lince (razem z kablem zasilającym i rurą tłoczącą wodę na powierzchnię). Na powierzchni instaluje się zbiornik przeponowy regulujący pracę pompy.

Wydajność pompy głębinowej może być bardzo różna - zależnie od potrzeb można wybrać urządzenie pompujące od 40 do 300 litrów na minutę (2 400 do 18 000 l/h). Sprzęt tego typu może więc spokojnie zaopatrywać w wodę duży budynek. Niestety pompy głębinowe są zdecydowanie droższe od innych rozwiązań. Problematyczna jest również konserwacja i naprawa tych urządzeń - trzeba je wtedy wyciągać na powierzchnię. Warto więc stawiać wyłącznie na sprawdzone modele od renomowanych producentów.

Pompa hydroforowa

Hydrofor jest zbiornikiem wodno-powietrznym gromadzącym pobieraną ze studni wodę. Umożliwia zachowanie stałego ciśnienia w instalacji wodnej i stabilizację pracy pompy - pobór wody będzie włączał się automatycznie, gdy zajdzie taka potrzeba, tj. gdy ciśnienie w zbiorniku spadnie do określonego poziomu. Dzięki temu pompa hydroforowa nie będzie włączać się przy każdym odkręceniu kranu, co wyraźnie obniża zużycie energii. Hydrofory można łączyć z dowolnym rodzajem pompy wodnej - dostępne są nawet specjalne zestawy hydroforowe, składające się z owego zbiornika i pompy powierzchniowej. Trzeba jednak pamiętać, że takie zestawy mogą być dość głośne, co może przeszkadzać niektórym osobom.

Hydrofory sprawdzają się w budynkach, które nie są podłączone do sieci wodnej lub gdy ciśnienie z sieci publicznej jest zbyt słabe (np. gdy podłączono do niej więcej budynków, niż zakładał plan jej budowy). W tym drugim przypadku trzeba pamiętać o uzgodnieniu instalacji takiego urządzenia z lokalnym zakładem wodociągowym - hydrofor może bowiem wyraźnie oddziaływać na pracę sieci wodnej.

Czym kierować się przy wyborze pompy do wody?

Określenie typu potrzebnej pompy wodnej do dopiero wstęp do właściwego procesu wyboru odpowiedniego urządzenia. Jak wybrać pompę wodną dostosowaną do naszych potrzeb? Należy przyjrzeć się bliżej trzem podstawowym kwestiom:

Rodzaj wirnika

Wirnik jest jednym z najważniejszych elementów pompy (zwłaszcza w przypadku pomp do wody brudnej) - ma wpływ na zużycie energii i określa sprawność całego urządzenia.

Typ wirnika zależy od kilku czynników, z których najważniejsze to rodzaj przepompowywanej cieczy i wielkość zawartych w niej cząstek stałych. Do wód czystych lub lekko zabrudzonych (np. piaskiem lub szlamem) wykorzystuje się wirniki wielołopatkowe (umożliwiają równomierny przepływ przy dużym przelocie) lub o swobodnym przepływie (zapobiegają zapychaniu się urządzenia). Przy dużej objętości wodach zanieczyszczonych stosuje się m.in. wirniki z dużym wolnym wylotem lub z wirnikami kanałowymi. Do domowych instalacji ściekowych wykorzystuje się zazwyczaj dedykowane pompy z nożem tnącym (tzw. rozdrabniaczem).

Istotny jest również materiał, z którego wykonano wirniki. Do wody czystej w zupełności wystarczą te z tworzywa sztucznego, jednak wody brudne, a zwłaszcza ścieki, wymagają wytrzymałych materiałów, odpornych na korozję i substancje żrące, np. stali kwasowej.

Wydajność

Czyli ilość cieczy, która zostanie przepompowana w określonym czasie. Od wydajności zależeć będzie nie tylko szybkość pracy, ale także to, do jak dużej instalacji wodnej można podłączyć dane urządzenie. Dobra pompa musi być w stanie pokryć w całości zapotrzebowanie danego budynku - przy zbyt słabej instalacja będzie działać niewydolnie. Z drugiej jednak strony, inwestowanie w przesadnie dużą wydajność mija się z celem - nie będziemy w stanie wykorzystać w pełni potencjału danego urządzenia, narażając się przy tym na większe koszty eksploatacyjne (mocniejszy sprzęt potrzebuje więcej energii do pracy). Wydajność jest zwykle podawana w litrach/metrach sześciennych na minutę lub godzinę (rzadziej na sekundę). Wybierając pompę do wody, należy pamiętać, że wydajność ma też pewne przełożenie na maksymalną wysokość wynoszenia wody - na ogół im wydajność będzie wyższa, tym niższy będzie słup dostarczanej wody. Jest to kolejny powód, dla którego nie opłaca się inwestować w przesadnie mocne urządzenia.

Wysokość podnoszenia wody

Określa, jak wysoko może być transportowana pobrana woda bez wyraźnego spadku ciśnienia. Jest to szczególnie ważne w przypadku budynków wielopiętrowych i studni głębinowych. Należy pamiętać, żeby przy obliczaniu potrzebnej wysokości uwzględnić także głębokość lustra wody. Przykładowo zatapiając na głębokości 7 m pompę zanurzeniową z maksymalną wysokością tłoczenia 11 m, będziemy w stanie dostarczyć wodę o sensownym ciśnieniu tylko na 4 m ponad poziom gruntu. Warto pamiętać, że podawane przez producentów wartości są mierzone przy samej pompie i nie uwzględniają oporów instalacji - rzeczywista wysokość będzie więc nieco niższa. Lepiej więc planować trochę na wyrost.

Co jeszcze brać pod uwagę?

Gdy mamy już określone główne parametry pompy, decyzję, jaką wybrać warto podeprzeć jeszcze kilkoma kwestiami.

Pierwszą z nich jest źródło zasilania. Na ogół pompy wodne, zwłaszcza zanurzeniowe, są zasilane elektrycznie. Jeśli jednak potrzebujemy czegoś naprawdę mocnego lub najbliższe źródło prądu znajduje się daleko od ujęcia wody, lepszym rozwiązaniem może być powierzchniowa pompa spalinowa. Może ona osiągać wyraźnie większą moc oraz wydajność. Trzeba jednak pamiętać, że urządzenie tego typu jest wyraźnie większe i pracuje znacznie głośniej. Ponadto nie powinno być montowane w zamkniętych pomieszczeniach ze względu na emitowane spaliny. Warto też pamiętać, że można również skorzystać z najbardziej klasycznego rozwiązania - powierzchniowej pompy ręcznej. Wystarczy ona w zupełności do podlewania ogrodu. Ręczne pompy występują w dwóch wariantach - kolumienkowym (tzw. abisynki) lub motylkowym. Obie opcje zapewniają zbliżoną wydajność (ok. 20 l/min) i wysokość wynoszenia wody (ok. 7 m).

Kolejnym czynnikiem, który warto wziąć pod uwagę, jest rodzaj pompowanej cieczy. Wpływa to bowiem na materiały, jakie mogą być wykorzystane w danej pompie. O ile w przypadku wody czystej sprawa jest dość prosta - materiał nie może zanieczyszczać wody i być toksyczny - tak w kwestii brudnej wody sprawa się komplikuje. Wszystko zależy od tego, jaki jest skład chemiczny odprowadzanych ścieków, ich temperatura, pH oraz rodzaj i wielkość występujących w nich cząstek stałych. Przykładowo aluminium jest odporne na korozję, ale może być uszkadzane przez chemikalia zawarte w środkach do udrażniania rur.

Warto także przyjrzeć się producentowi i warunkom gwarancji. Renomowane marki jak np. Makita czy Kärcher to właściwie gwarancja wysokiej jakości i długiej żywotności zakupionego sprzętu. Jeśli zaś chodzi o gwarancję, dobrze jest kierować się nie tylko długością jej okresu, ale także konkretnymi warunkami - o wiele lepsza będzie nieco krótsza, ale kompleksowa obsługa, niż długa gwarancja z niejasnymi lub okrojonymi zapisami.

Na koniec dobrze jest też zainteresować się wyposażeniem dodatkowym. Dobra pompa do wody raczej będzie mieć w standardzie czujniki automatyzujące pracę, ale np. dodatkowe rozdrabniacze w przypadku pompy do brudnej wody czy dłuższy od standardowego wąż mogą stanowić ostatni argument potrzebny do podjęcia decyzji o zakupie danego modelu.

Jak wybrać pompę do wody? - Podsumowanie

To, jaką pompę do wody wybrać, jest uzależnione od wielu czynników. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na przeznaczenie pompy - inna będzie potrzebna do podlewania ogrodu lub zasilania oczka wodnego, a inna do szybkiego usuwania dużej ilości wody z zalanych piwnic czy zaopatrywania w nią domu. Duże znaczenie ma również typ obsługiwanej cieczy oraz ciśnienie wody. Jeśli zaś chodzi o samą pompę do wody, kluczowa będzie jej wydajność oraz wysokość podnoszenia wody bez spadku ciśnienia. Do intensywnych prac poleca się pompy zanurzeniowe, które mogą służyć zarówno do pompowania wody czystej, jak i odprowadzania brudnej wody oraz ścieków z budynku.